top of page
  • Yazarın fotoğrafıLEDWisdom

Bitki yetiştirmede doğru sulama ve gübreleme hakkında

Güncelleme tarihi: 16 May 2021

Bitkilerinizin ihtiyaç duyduğu ideal ortam koşullarını LEDWisdom hortikültürel bitki yetiştirme armatürleri, CO2 ve iklimlendirme sistemleri kullanarak kurduktan sonra, yapmanız gereken diğer işlemler budama, saksı büyütme, sulama ve gübreleme olacaktır. Budama ve saksı büyütme konuları, sulama ve gübreleme kadar önemlidir. Bu yazıda sadece katı bitki yetiştirme medyalarının(toprak , coco coir ve taşyünü gibi) sulanması ve gübrelenmesi üzerinde duracağız. Hidroponik yetiştirme metodu ile ilgili detayları ise başka bir yazıda ele alacağız.


Bitki yetiştirme medyalarını sulama ve gübreleme rutinlerine göre basitçe ikiye ayırmak mümkündür: Birincisi su tutma kapasiteleri yüksek olan medyalardır ki bunlara örnek bolca toprak çeşidi vardır, ikincisi ise hava geçirgenliği çok yüksek olan coco coir ve taşyünü gibi medyalardır. Coco coir ve taşyünü gibi medyalarda çalışmak yetiştirme metodu olarak yarı-hidroponik olarak tanımlanabilir. Kökler suyun içinde yüzmezler fakat içinde bulundukları coco-coir yüksek hava geçirgenliğine sahip olduğu için sık sulamaya imkan verdiğinden, hiçbir zaman kuraklığa maruz kalmazlar. Toprağın aksine hava geçirgenliği yüksek olan coco coir gibi bitki yetiştirme medyalarının tamamen kurutulmadan tekrar sulanması gerekir. Ürün verme döneminde bitkilerin günlük ihtiyaçları olan su ve gübre miktarını 2 sulamaya bölmek verimliliği yükseltecek ve yetiştirme medyanızın sürekli ıslak kalmasını sağlayacaktır. Bütün medyalar için hava geçirgenliği çok yüksek olan kumaş saksılar tercih edilmelidir. Kullandığımız saksıların altında, drenajın toplanabilmesi ve bitkilerin gerektiği durumlarda alttan sulanabilmesi için bir tabla bulunması gerekmektedir. Toprak ile çalışıldığında her sulamadan sonra toprağa hava girmesi için saksı büyük ölçüde kuruyana kadar yeniden sulama veya gübreleme yapılmaz.


Toprağın en önemli avantajı düzenleyici özelliklere sahip olması olup, coco coir gibi hidroponik sayılabilecek metodların avantajı ise daha hızlı büyüme ve daha büyük hasatlardır. Coco coir ile çalışırken diğer tüm hidroponik yetiştirme metodlarında da yapıldığı üzere her sulamada pH ve PPM ölçülmesi gerekmektedir. Bitkilere vermekte olduğumuz su ve gübre solüsyonunun pH ve PPM değerlerini kayıt altında tutmak, bütün yetiştirme medyaları için ileride yaşanması muhtemel sulama ve gübreleme problemlerinin hızlıca önüne geçilmesininde yardımcı olacaktır. Bitkinizin yaşamakta olduğu fakat sizin kaynağını tespit edemediğiniz sorunların temelinde pH ve PPM değerlerinizin çok yüksek veya çok düşük olması bulunuyor olabilir. Bitkiniz yaşadığı probleme göre su veya gübre tüketimini düşürebilir veya tamamen kesebilir. Bitkinin problem yaşadığı bu gibi durumlarda sulamak için hazırladığınız taze solüsyonun ve bu solüsyonu eklediğimizde drenajdan gelen kullanılmış solüsyonun, pH ve PPM değerleri karşılaştırarak sorunun belirlenmesi mümkündür.


Bitkilerin sağlıklı olduğu durumlarda nasıl sonuçlar görmemiz gerektiğine şu şekilde bir örnek verebiliriz; coco-coir ile yetiştirilen ve ürün verme döneminde olan bir bitkiye 5.9 pH ve 800 PPM değerlerinde 2 litrelik gübre solüsyonu uygulandıktan sonra bitkinin solüsyonu tüketmesi beklenir. Aynı değerlerle yapılan sonraki 2 litrelik sulama sonrasında tablaya sızacak ve bitkinin kullanımına sunulmuş olan solüsyonun pH değeri ilk uygulandığı haline göre yükselmeli, PPM değeri ise düşmelidir. Bitki ise verdiğimiz solüsyonun büyük bir çoğunluğunu tüketmiş olmalı ve tablaya 2 litreden çok daha az su sızdırmalıdır. Su seviyesi azaldıkça yani bitkimiz tablaya daha az su sızdırdıkça bitkimizin su tükettiğinden emin olabiliriz. Tablaya akan su miktarı 2 litre ise bitki hiç su içmiyor yani su seviyesi sabit bir şekilde kalıyor demektir. Suya karıştırdığımız gübreler düşük pH'lıdırlar ve bu yüzden tabladan topladığımız kullanılmış solüsyonun pH değerinin artması bizlere bitkimizin solüsyon içerisine karıştırdığımız gübreleri tükettiğini gösterir. Benzer şekilde PPM değerinin düşmesi bize kullanılmış solüsyondaki parçacık miktarının düştüğünü yani bitkimizin mineral ve ana besinleri kullandığını ifade eder.


Ne yazık ki bitkiler doğru sulama ve gübreleme yapılmadığı durumlarda büyüme problemleri yaşar. Tabladan topladığımız test solüsyonunun ilk hazırlandığı haline kıyasla su seviyesi ve PPM'in düşük, pH'ın ise yüksek çıktığı ölçümler bitkinizin doğru beslendiği durumlarda gözlemlenebilir. Bu durumda yapabileceğiniz tek müdahale bitkinizi sulamak için hazırlayacağınız yeni solüsyonlarda PPM değerini yavaş yavaş yükseltmeyi denemektir. Gübre dozu arttıkça bitkinin yaprakları dikkatle ve sıklıkla izlenmeli, herhangi bir sararma veya renkte atma görülürse tekrardan önceki PPM seviyelerine dönülmelidir.


Doğru beslenmeyen bitkilerde su seviyesi, PPM ve pH değerleri test solüsyonunda beklenmeyen şekillerde değişecek veya sabit kalacaktır. Aşağıdaki listede ölçümlerde karşılaşabileceğiniz olası bütün değişim senaryoları ve her senaryo için almanız gereken önlemleri bulabilirsiniz.


  1. Su seviyesi sabit, PPM sabit ve pH sabit ölçülüyor ise, bitkiniz ne su içiyor ne de besin tüketiyordur. Bu durumda PPM metrenizin doğru çalıştığından emin olun ve bitkilere uygulanan gübrenin yoğunluğunu azaltın. Bu şekilde bitkiniz tekrardan beslenmeye ve su tüketmeye başlayacaktır.

  2. Su seviyesi sabit, PPM sabit ve pH artıştaysa, yetiştirme medyanızda bulunan pH dengeleyiciler pH değerlerinizi yükseltiyor olabilir. Bu sabit su seviyesinin aksine yaygın bir problemdir ve bu durumda ilk maddede olduğu gibi bitkilere uygulanan gübrenin yoğunluğunu azaltmak gereklidir.

  3. Su seviyesi sabit, PPM sabit ve pH düşüşteyse bitki yetiştirme medyanız gerekenin altında bir pH ile yıkanmış veya suya gereğinden fazla CO2 çözdürülmüş olabilir. Yapılması gereken ise mümkünse yeni medya kullanmak, mümkün değilse uygun değerlerle tekrar bir sulama yapıp önceden kalan düşük pH etkisini gidermektir. Pompalanan CO2 miktarını da kontrol etmek gerekir.

  4. Su seviyesi sabit, PPM düşüyor ve pH sabit kalıyor ise, yetiştirme medyasındaki besin miktarı bitki için yetersiz haldedir ve bitki su içmiyor demektir. Bu problem ise PPM'i biraz yükselterek giderilebilir.

  5. Su seviyesi sabit, PPM ve pH artışta ise, yetiştirme medyasındaki besin miktarı bitki için yetersiz haldedir ve bitki su tüketmiyor demektir. PPM biraz yükseltilebilir ve yetiştirme medyasında bulunabilecek pH dengeleyiciler dikkate alınmalıdır.

  6. Su seviyesi sabit, PPM düşüşte ve pH artışta ise, bitki asit yağmuru etkisi yaşamakta olabilir. Asit yağmuru etkisi topraktan ve bitkiden minerallerin çekilmesi olarak basitçe ifade edilebilir. Sorunun çözümü için saksı tamamiyle bol sudan geçirilerek PPM değeri daha yüksek bir solüsyonla gübrelenmelidir.

  7. Su seviyesi ve pH sabit, PPM düşüşte ise, bitki besleniyor fakat su tüketmiyor durumdadır. Çözüm için PPM düşürülmeli veya yetiştirme medyasında gübre birikimi olduğu düşünülüyorsa yine bol sudan geçirilerek daha düşük PPM'li bir solüsyonla gübrelenmelidir.

  8. Su seviyesi sabit, pH artışta ve PPM düşüşte ise, bitki 7. maddedekine benzer bir haldedir fakat ideal durumu sağlamak için PPM hafifçe düşürülmeli veya yetiştirme medyası bol su ile durulanmalıdır.

  9. Su seviyesi sabit, pH ve PPM düşüşte ise yetiştirme medyası kesinlikle bol sudan geçirilmelidir. Sonrasında PPM hafifçe düşürülmelidir.

  10. Su seviyesi azalıyor, pH ve PPM sabit ise koşullar kusursuzdur. Hiçbir değişiklik yapılmazsa maksimum verim alınacaktır.

  11. Su seviyesi azalıyor, pH artıyor ve PPM sabit kalıyor ise, birki normal sayılabilecek bir durumdadır. Bitkide başka kötü semptomlar gözlemlenmezse bir değişiklik yapılmasına gerek yoktur.

  12. Su seviyesi ve pH azalıyor ve PPM sabitse, yetiştirme medyası bol sudan geçirilmeli ve PPM değeri değiştirilmelidir. Drenajda okuduğunuz değer 700PPM(EC=1) ve daha düşükse PPM değerini yükseltmek, 9800PPM(EC=1.4) ve daha yüksek ise PPM değerini düşürmek gerekir.

  13. Su seviyesi azalıyor, pH sabit ve PPM artışta ise, bitki besinden çok su tüketiyordur ve PPM değerinin düşürülmesi gerekir.

  14. Su seviyesi azalıyor, pH ve PPM artışta ise 13. maddedekine benzer bir durum yaşanmaktadır fakat bitki 13. maddedekine göre biraz daha iyi bir durumdadır. PPM değeri daha az düşürülerek denge sağlanabilir.

  15. Su seviyesi ve pH azalıyor, PPM artıyor ise bitki asit yağmuru etkisine girmiş olabilir ve besinden çok su tüketiyordur. Denge sağlamak için yetiştirme medyası bol sudan geçirilerek PPM değeri düşürülmelidir.

  16. Su seviyesi ve PPM azalıyor, pH sabit kalıyor ise, bitki daha fazla besin talep ediyor demektir. Bu durum da ideal olarak kabul edilebilir ve PPM değeri üzerinde ufak yükseltmeler test edilebilir.

  17. Su seviyesi ve PPM azalıyor, pH artıyor ise, bitki neredeyse kusursuz dengededir. Aynı şekilde PPM değeri hafifçe yükseltilebilir.

  18. Su seviyesi, pH ve PPM azalıyorsa, bitki asit yağmuru etkisi altında olabilir fakat hala su ve besin tüketiyor haldedir. Çözüm için yetiştirme medyası bol sudan geçirilir ve yeni eklenen solüsyonun PPM değeri hafifçe yükseltilir.



Bitkilerinizi yazıda ifade ettiğimiz metodla sulandıklarında bir problem yaşanması ihtimali çok düşüktür. Bitkilerden yüksek performans almak için gübre miktarını yoğunlaştırırken PPM ölçümlerinin alınması ve yaprakları renk açılması veya bozukluk olma ihtimaline karşı sürekli yakından izlenmesi gerekir. Bitkilerinizin su ve besin tüketme düzeninde yaşayabilecekleri tüm sorunların çözümü için yukarıda derlemiş olduğumuz ölçüm senaryolarını ve önlemleri kullanarak kök bölgenizi uygun pH ve PPM seviyelerine geri döndürebilirsiniz.

310 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör
bottom of page