İnsanlar olarak bitkileri binlerce yıldır besin, lif ve barınma ihtiyaçlarını gidermek üzere kaynak olarak kullandık fakat bitkilere ihtiyaç duyan ve bitkilerden faydalanabilen tek tür biz değiliz. Sayılamayacak çoklukta büyük ve küçük canlı, barınak ve beslenmek için bitkilere güveniyor.
Bahçenizde karşılaşacağınız tüm bitki zararlıları arasında örümcek akarları muhtemelen en yaygın olanlarındandır. Küçük ve görünüşte zararsız olmasına rağmen, bu küçük akarlar mahsulünüze çok ciddi zararlar verebilir.
Yetiştirme alanınız istila altındaysa umudunuzu kaybetmeyin fakat örümcek akarlarından kurtulmanın en iyi yolu, diğer bitki zararlılarında da olduğu gibi yetiştirme alanımızı sürekli olarak steril ve düzenli tutarak istilalar yaşanmadan önlem almaktır.
Küçük, renkli ve çok bacaklı olan örümcek akarları aslında böcek değildir. Örümcekler ve kenelere yakın bir örümcek türüdür. Onları bu taksonomiye yerleştiren iki özelliğe sahiptirler: iki ana gövde parçası ve sekiz bacak. Daha detaylı bilgi vermek gerekirse, yaklaşık 1.200 diğer türü içeren "Tetranychidae" ailesine aittirler.
Örümcek akarları, yaban mersini, çilek ve salatalık bitkilerinin yanı sıra kuru fasulye, bezelye, domates ve marul bitkilerini de istila edebilirler. Örümcek akarları kadife çiçeği ve keman çiçeği dahil birçok çiçek türü için de yaygın görülen bir zararlı türüdür.
Örümcek akarları yaşam döngülerine yumurta olarak başlar. Soğuk kışa dayanır ve ardından sıcaklıklar yükselmeye başladığında yumurtadan çıkar. Koyu renkli larvalar olarak ortaya çıkarlar ve nihai formlarına gelmeden önce hızlı bir şekilde pupa formuna geçerler. Örümcek akarlarının üremesi çok hızlı gerçekleşir.
Fan yaprakların alt tarafında toplanırlar, burada etkilenen dokunun üzerine ağ örerler. Örümcek olarak anılmalarının nedeni budur. Yaprakların altından beslenirler ve bitkilerinize verdikleri zararı tespit edebileceğiniz küçük lekeler bırakırlar. Problem çözülmezse yapraklar sararır, rengi atar ve şekli bozulur.
Bitkiler, fotosentez yapmak ve enerji oluşturmak için yapraklarında bulunan klorofillere güvenir. Yapraklardaki hasar büyük boyuta ulaşırsa, bitkiler temel yaşam işlevlerini yerine getirememeye başlarlar. Bu, büyümeyi yavaşlatacak ve verimi etkileyecektir. İstila önlenmezse bitkiler bir süre sonra ölecektir.
Örümcek akarları, genellikle 1 mm'den küçük oldukları için çıplak gözle tespit edilemeyebilirler. Bir büyüteç yardımıyla bakarsanız beyaz bacaklar ve çeşitli renkler fark edeceksiniz. Bazıları kırmızı, bazıları sarı ve turuncudur. Örümcek akarlarını büyüteçle inceleme aşamasına gelmeden önce problemi yaprakları izleyerek fark etmiş olmanız gerekir. İstilanın teşhisini yapabilmek için bitkinizin aşağıdaki belirtileri gösterip göstermediğini kontrol edebilirsiniz;
Yaprakların alt tarafında iç içe örülmüş ağ benzeri iplikler
Küçük beyaz veya sarı noktalar (besleme hasarı)
Solgunluk ve bozuk yapraklar
Bitki dokusunda sararma ve renk değişimi
Bodur veya yavaş büyüme
Ölü veya ölmekte olan bitkiler
Bu belirtiler bir istilanın kanıtı niteliğindedir fakat sadece kırmızı örümcek istilasında görülmediği için teşhis sonrasında zararlı türü yakalanmalı ve mercek yardımıyla incelenmelidir. Bahçenizdeki zararlılar örümcek akarları ise yaklaşık 1mm'lik iki ana gövde parçası, sekiz bacak, kırmızı, sarı veya turuncu renk, ve vücudunun her iki tarafında iki koyu nokta görebilmelisiniz. Zararlı tür bu tanıma uyuyorsa bu noktada hangi önlemler alınması gerektiği düşünülmelidir.
Uğur böcekleri, en etkili yırtıcı böcekler arasında olup, çok iştahlı bir türdür. Özel bir yakalama tekniği veya takip yöntemi kullanmazlar; avlarına doğru yürürler ve onları direk olarak yerler. Örümcek akarları uğur böceklerinin en sevdiği besin kaynaklarındandır. Bu sebeple onları nasıl bulacaklarını ve nasıl daha fazlasına ulaşabileceklerini bilirler. Hasarlı yapraklar ve akarların kokularını takip ederek bir sürüye ulaştığında tek bir uğur böceği bir günde 100 adetten fazla örümcek akarı tüketebilir. Uğur böcekleri örümcek akarlarını tüketirken bitkilerinize zarar vermez.
Uğur böceklerini bir seferde çok sayıda olmak üzere bahçenize sokmanız daha verimli bir uygulama olacaktır. Sıcağı sevmedikleri için günün sıcak saatlerinde bahçenizden kaçabilirler. Bu sebeple sabahın veya akşamın erken saatlerini tercih edin. Bitkilerinizi güçlü ışık yokken spreylemeniz uğur böceklerinin bir kısmının bahçenizde kalıcı olmasını sağlayabilir. Aynı zamanda bahçenize uğur böceklerinin kalabileceği bir konak yapmanız da mümkündür. İstila altındaki bir bitkinizi kullanarak uğur böceklerini bu konaklara yönlendirebilirsiniz. Tuğla saman ve kozalaklar da uğur böceklerini konağa yönlendirmek üzere tercih edilebilecek malzemelerdendir. Satın aldığınız uğur böceklerinin kendilerini güvende hissedebilecekleri konakları olması, vahşi uğur böceklerinin de bahçenizde kendilerine yer bulabilmelerini sağladığı için verimi ve sürdürülebilirliği arttıracaktır.
Kendi uğur böceği konağınızı yapmak için kulübenizde, bahçenizde veya mutfağınızda şu malzemeleri kullanabilirsiniz;
Saman
Kümes teli
İp
Çam kozalakları
Tuğla
Bitki saksıları
Kasalar
Uğur böceklerinin örümcek akarı popülasyonunu azaltmada etkili olmalarına rağmen, yetiştiricilerin uygulayabileceği başka önleyici ve iyileştirici önlemler de vardır. Size önerebileceğimiz bazı diğer seçenekleri inceleyebilirsiniz.
-Neem Yağı
Doğal bir pestisit olarak neem yağı, tehlikeli sentetik kimyasallar kullanılmadan örümcek akarları da dahil olmak üzere çeşitli haşere türlerinin uzaklaştırılmasına yardımcı olur. Örümcek akarlarını dışarı atmak ve ağlarını havaya uçurmak için etkilenen yaprakların alt tarafını neem yaprak spreyi ile püskürtün. Uğur böcekleri kadar etkili bir yöntem değildir fakat uğur böcekleriyle beraber uygulandığında etkisi büyük ölçüde artar. Bir litre ılık suya bir çay kaşığı neem yağı ekleyerek spreyle uygulayabilirsiniz.
-Yardımcı bitkiler
Yardımcı bitkilerin bahçede tozlayıcıları ve faydalı böcekleri çekmekten zararlıları caydırmaya kadar birçok işlevi vardır. Birkaç yenilebilir bitki, örümcek akarlarını bahçeden uzaklaştırmak için çalışır. Onları bahçe bitkilerinizin yakınında büyütün ve mevsim sonunda yemek için hasat edin. Dereotu, anason, kimyon, biberiye ve patates kırmızı örümcek istilası önlemek üzere yardımcı olabilecek bitkilerdendir.
-Yırtıcı Böcekler
Uğur böceği, örümcek akarlarına karşı iştahı olan tek yararlı böcek türü değildir. Aşağıdaki yırtıcı akarlar da etkili avcılar olarak çalışır:
Neoseiulus californicus
Typhlodromus pyri
Yazımızın bahçenizdeki istilaları önleyebilmenize yardımcı olmasını umuyor ve yetiştirme alanımızı steril tutmanın önemini tekrar hatırlatıyoruz.